Kütahya Vişne Fidanı
-Ülkemizde en fazla yetiştirilen vişne çeşidi olup aynı ad altında oldukça farklı tipleri mevcuttur. Ağaçları yarı dik taç oluşturur ve çok verimlidir. Meyveleri Bursa koşullarında 15-20 Haziranda olgunlaşır, Meyve yuvarlak, çok iri, 5-6 gr ağırlığında, koyu morumsu kımızı şarap renginde, et dokusu sert, çok sulu, az lifli ve meyve suyu kalitesi çok iyi olup çatlamaya dayanıklıdır.
Yetiştirici Bilgileri
Üretim Miktarı ve Ticareti; Vişnenin gen merkezi konumunda Ülkemiz 100.000- 120.000 tonluk üretim miktarı ile dünya vişne üretiminde % 12-13’lük paya sahip olup Rusya, Polonya, ABD, Macaristan ve İran üretimde ilk sıralarda yer almaktadır. Dünya vişne ihracatında ise Macaristan, Polonya, ABD ve Almanya ilk sıralarda yer almaktadır.Vişne ülkemizin iç ve geçit bölgelerinde yetiştirilmekte olup Afyon, Kütahya, Uşak, Isparta, Konya, Ankara yöreleri vişne üretiminin % 60’nı sağlamaktadır.
Ülkemizin 2000-3000 ton olan vişne ihracatının artırılması için ihracata uygun çeşitlerle mutlaka büyük boyutlu kapama vişne bahçesi tesisinin özendirilmesinde yarar vardır.
İklim, Toprak İstekleri ve Anaç Kullanımı; Vişneler ılıman iklim meyvesi olup yazları nispeten ılık geçen kışları ise soğuk ve yağışlı olan yerlerde yetiştirilebilir. Vişnelerin soğuklara dayanımı elma ile yakın derecelerde olup kış döneminde dal ve tomurcukları -25, -30 °C’lere kadar dayanır. Pembe tomurcuk döneminde daha dayanıklı olan vişneler çiçeklenme sonu ve meyve tutumundan sonra en hassas döneme girerler. Yapılan bir araştırmada tam çiçeklenme döneminde -3,5,-3,8°C’lerde çiçeklerin % 50’ sinin zarar gördüğü belirlenmiştir.
Vişnelerin kış soğuklama ihtiyaçları çeşitlere göre 900- 1150 saat arasında değişmektedir. Ülkemizde en fazla yetiştirilen vişne çeşidi olan Kütahya çeşidinin soğuklama süresi 1100-1200 saat civarındadır. Kirazlara göre soğuklara ve sıcağa dayanımları daha iyidir. Vişnelerin kış soğuklama ihtiyaçları elma ve armutlardan az, şeftali ve Japon eriklerinden fazladır.
Vişneler; kumlu-tınlı, geçirgen, derin ve organik maddece zengin toprakları sever, ağır bünyeli, killi ve taban suyu yüksek topraklardan hoşlanmaz.
Bahçe tesis edilecek yerin toprak analizi yapılarak anaç seçimi yapılmalıdır. Özellikle ağır bünyeli işbası yüksek topraklarda idris (Mahalep) anacı yaşamaz.
Kumlu, çakıllı, süzek, geçirgen, kumlu-tınlı topraklarda idris (mahalep yada Mahalep SL- 64 klonları anaç olarak seçilmelidir. Son yıllarda vişne kökenli Weirot, vişne, kiraz melezlerinden Ma x Ma ve P- LH- C anaçları ile Gisela anaçları ile ağır bünyeli topraklar için ise kiraz kökenli CAB 6P anaçları kullanılmaya başlamış olup bu şekilde daha entansif bahçeler tesis edilmektedir.
Bahçe Tesisi ve Önemli Çeşitler; Son yıllarda meyve suyu ve konserve sanayinin gelişmesi nedeniyle vişneye olan taleplerde artmaktadır. Kurulacak bahçelerde çöğür anacı kullanılmışsa aralık dikim mesafeleri; 5x5m yada 5x6m, olarak, klon anacı kullanılmışsa 5x4m, zayıf gelişen anaçlarla ise sıra üzeri 3m, sıralar arası 4m olarak uygulanabilir. Vişne çeşitleri genelde kendine verimli olarak bilinmekle birlikte bir bahçede aynı zamanda çiçek açan birden fazla çeşit bulundurulmasında yarar vardır. Bahçe tesisi edilirken Kütahya vişnesi için Katırlı, Katırlı için Kütahya ve Montmorency, Macar vişnesi için Montmorency ve Heimanns Rabin çeşitleri bahçeye dikilmelidir. Rabin ve Morello çeşitleri ise kendine verimlidir.
Ülkemizde en fazla Kütahya çeşidi yetiştirilmekle olup bu çeşide ait farklı tipler arasında yapılan seleksiyon çalışması sonucu meyve özellikleri ve verim yönünden üstün olan tipler Araştırma Enstitülerimiz tarafından yapılan denemeler sonucu belirlenmiştir.
Vişne yetiştiriciliğinde ileri ülkelerle rekabet edilebilmesi ve ihracat miktarının artırılabilmesi için yerli çeşitlerimiz yanında yabancı çeşitlerin de yer aldığı kapama bahçelerin tesis edilmesinde yarar vardır.
Terbiye Sistemleri ve Budama; Vişne ağaçları dikimi takip eden ilk yıllarda dikine gelişme eğiliminde olup daha sonraki yıllarda daha yayvan gelişen bir form oluştururlar. Değişik doruk dallı ve Goble terbiye sistemleri en yaygın uygulanan sistemlerdir.
Aşırı güneşlenmenin olduğu yerlerde değişik doruk dallı terbiye sistemi uygulanmalıdır. Vişneler kirazlara göre daha fazla ve sık dal oluşturur. Bu nedenle dallarda yeni sürgün teşviki için sık dallarda her yıl seyretme yapılmalı, kuru, hastalıklı, birbiri üzerine binen dallar çıkartılmalıdır.
Hastalık ve Zararlılar; Kök çürüklüğü, Monilya, Kök kanseri önemli hastalıklar arasında yer alır. Virüs hastalıkları arasında ise Clorotic, Necrotic Ring Spot virüs ve Sour Cherry Yellow virüsü önemli virüs hastalıkları arasında yer almaktadır Kiraz sineği, yaprak bitleri ve tomurcuk tırtılları önemli zararlılar arsında yer almaktadır.